علیرضا سلیمی، معاون داوطلبان هلال‌احمر استان اصفهان: وجود اوقات فراغت در جوامع گذشته (به‌رغم وجود بیکاری‌های فصلی و پنهان در آن جوامع) مورد تردید است، لیکن در نتیجه پیشرفت صنعت در جهان، خصوصا در کشورهای توسعه‌یافته از نیمه‌قرن بیستم، بشر از رفاه بیشتری نسبت به قرون گذشته برخوردار شده و باعث شده که بسیاری از مردم برای تأمین زندگی خویش کمتر مجبور به انجام کارهای سخت و سنگین باشند و مدت کار روزانه آنها نیز کمتر شده است، به‌طوری که در اکثر کشورهای صنعتی یک روز تعطیل هفتگی به دو و حتی سه روز در هفته افزایش یافته و بدین ترتیب اکثر مردم این کشورها اشتغال به کار اقتصادی‌شان، نسبت به ١٠٠سال قبل، کاهش یافته است. تغییراتی هم در روابط اجتماعی اتفاق افتاده و فردگرایی رواج تام یافته است.
همچنین به میزان زیادی از تعهدات اجتماعی اشخاص کاهش یافته و این نوع تغییرات اقتصادی و اجتماعی برای انسان غربی «وقت فراغت» تولید کرده یا آن را افزایش داده است و این امر تحولی است که در میزان وقت فراغت در جوامع صنعتی به وجود آورده است.
درکشورهای درحال توسعه نیز تحولاتی در اوقات فراغت حاصل شده است. پیدایش شهرهای بزرگ در کشورها، مبدأ این تحول بوده، به‌طوری که گسترش ادارات دولتی و تعداد کارکنان آن، گسترش کارخانجات و تصویب قانون کار، مهاجرت تعداد زیادی از مردم روستاها، بخش‌ها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و کاهش امکانات اجتماعی سنتی همگی به ایجاد وقت فراغت یا افزایش آن دامن زده است. البته مشکلات اقتصادی و پیدایش پدیده اقتصادی «کار دوم» و «اضافه کار» از این موضوع می‌کاهد ولی برای تعدادی از مردم و برخی از دسته‌های اجتماعی وقت فراغت وجود دارد. در روستاها با افزایش جمعیت وکمبود زمین زیر کشت و استفاده از وسایل مکانیکی جدید مانند تراکتور و... و بعضا مشکلات کمبود آب زراعی و خشکسالی «وقت فراغت» کمابیش قابل مشاهده است.
در مجموع می‌توان گفت، در جوامعی که صنعت نفوذ پیدا کرده، فرصت تفریح فراوانی برای مردم پیدا شده است. کشور ایران نیز از این مقوله مستثنی نبوده و وجود فراغت و تفریحات را می‌توان در آن مشاهده کرد، البته لازم به ذکر است که عوامل مختلفی چون قشر و طبقه اجتماعی، مکان و محله زندگی، امکانات مالی، شرایط سنی و جنسی، میزان آزادی و اختیار، نوع نگرش‌ها و باورهای افراد و... همگی به نوعی بر «وقت فراغت» و نحوه گذران آن تأثیر گذارده ، به‌طوری که آن را محدود یا متنوع می‌‌کند.
به‌عنوان مثال، نحوه گذران اوقات فراغت قشر نوجوان، میانسال، بزرگسال و کهنسال، افراد ثروتمند با افراد متوسط و هر دو با افراد سنتی و متجدد همگی به دلیل فرهنگ متنوع متفاوت است. لذا سازمانی که بتواند همه این افراد را با گرایش‌ها و سلیقه‌های مختلف جذب کند، جمعیت هلال‌احمر است؛ از این‌رو دو قشر عظیمی از جامعه عضو جمعیت هلال‌احمر در سازمان‌های جوانان، داوطلبان شده‌اند و اوقات فراغت خود را براساس فرم عضویت اعلام کرده و جمعیت هم برنامه‌ریزی بسیار مدون و منظمی را تنظیم نموده است.
در سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر جمهوری اسلامی ایران اعضا می‌توانند علاوه برگذراندن اوقات فراغت به نحو مطلوب و شرکت در برنامه‌ها و فعالیت‌های جمعیت هلال‌احمر خدمات داوطلبی جهت حمایت از نیازمندان و اقشار آسیب‌پذیر جامعه را انجام دهند. این مهم می‌تواند ارتقای نشان اجتماعی فرد را در بر داشته باشد. همچنین کسب رضایت‌مندی شخصی، حضور در شبکه‌های اجتماعی، کسب تجربه کاری، استفاده از مهارت و توان خاص خود، آموختن مهارت‌های جدید، کسب اعتمادبه‌نفس، حفظ مهارت و دانش و ارتقای آن، افزایش حس مسئولیت‌پذیری و حس کمک به دیگران را از نزدیک لمس کند.
افراد با ورود به سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر به اصول هفت‌گانه بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر که انسانیت، بی‌غرضی، بی‌طرفی، استقلال، خدمات داوطلبانه، یگانگی، جهان شمولی است، پایبند می‌شوند.
ویژگی‌های فعالیت در سازمان داوطلبان برای اعضا را می‌توان چنین اشاره کرد. افتخاری است و برای خدمت داوطلبانه وجهی دریافت نمی‌شود. جنبه بشردوستانه، خیرخواهانه و عام‌المنفعه دارد و در ارایه خدمت، بین افراد تبعیض قایل نمی‌شود. فاقد هرگونه تمایلات منعفت‌طلبانه است و در آن اهداف خاص سیاسی، اقتصادی و... دنبال نمی‌شود. شرایط و زمان انجام خدمات داوطلبانه، طبق موقعیت و شرایط مختلف مانند زمان جنگ، صلح، بلایای طبیعی و... تفاوت دارد، اختیاری است و بدون هرگونه تحمیل یا فشاری‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی صورت می‌پذیرد.
اقدامات اعضا: ارایه خدمات داوطلبانه در بخش‌های ادارای، تخصصی، مشاوره‌ای در حوزه‌های ستادی و اجرایی جمعیت هلال‌احمر، کمک به جذب و توسعه منابع مورد نیاز جمعیت هلال‌احمر (مالی- علمی- آموزشی) ارایه خدمات تخصصی شامل خدمات پزشکی، مهندسی و مشاوره‌ای، انجام فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و ترویج حقوق بشردوستانه، مشارکت در اجرای برنامه‌های سراسری جمعیت هلال‌احمر و حضور فعال در برنامه‌های خانه‌های داوطلبی، شناسایی و ارایه کمک‌های حمایتی و معیشتی به اقشار نیازمند، مشارکت در اجرای پروژه های داوطلبانه بشردوستانه، گسترش فعالیت‌های خیریه درخانه‌های داوطلب، مشارکت در طرح‌های ملی همچون همای رحمت، فرشتگان رحمت، کاروان سلامت، حمایت ماندگار، ارمغان مهر و پروژه‌های داوطلبی. شرکت در اردوها، مانورها و کارگاه‌های توجیهی، آموزشی و توان‌افزایی، انجام فعالیت‌های نمادین و ترویجی در راستای جذب و انجام خدمات داوطلبانه.
درهنگام بروز حوادث و سوانح: حضور به‌موقع و موثر در مناطق آسیب‌دیده از حوادث و سوانح براساس فراخوان‌های انجام‌شده از سوی شعب و واحدهای جمعیت- مشارکت در جمع‌آوری و توزیع کمک‌های نقدی، غیرنقدی و اعانات در زمان بروز حوادث با توجه به اطلاعیه‌های صادرشده، مشارکت در امر سازماندهی و تفکیک اقلام اهدایی غیرنقدی به منظور ارسال به مناطق آسیب‌دیده، مشارکت در امر اهدای خون برای مجروحان نیازمند آسیب‌دیده از حادثه براساس فراخوان انجام‌شده، ارایه خدمات حمایتی شامل انواع حمایت‌های روانی و بازتوانی پس از حادثه، ارایه خدمات فنی، تخصصی، درمانی و مشارکتی به مناطق آسیب‌دیده براساس تخصص و نیاز منطقه.
اعضا پس از عضوشدن بر مبنای نوع تخصص، مهارت و علاقه‌مندی‌های اعلام‌شده در فرم‌های عضویت در گروه‌های چهارگانه سازماندهی می‌شوند. هدف از تشکیل گروه‌های داوطلبی سازماندهی اعضا و داوطلبان برحسب مهارت‌های مرتبط، سهولت در دسترسی به اعضای گروه و تیم‌های زیرمجموعه آن در مواقع عادی یا هنگام بروز حوادث و سوانح، ایجاد نظام تقسیم کار برحسب وظایف داوطلبی و توانمندی‌های هریک از اعضای داوطلب است. بر این مبنا، کلیه اعضا و داوطلبان در چهارگروه حمایت، مهارت، مشارکت و هدایت دسته‌بندی می‌شوند.
گروه حمایت: داوطلبانی که با توجه به توانمندی‌های اقتصادی‌شان به منظور پشتیبانی و تأمین منابع مالی، فعالیت‌ها و ماموریت‌های امدادی عام‌المنفعه و بشردوستانه جمعیت در هنگام بروز حوادث و سوانح یا مواقع عادی، اظهار تمایل کرده و خدمات مالی و مادی لازم را به جمعیت ارایه می‌کنند. کلیه اصناف، بازاریان، صاحبان صنایع تولیدی، توزیعی و خدماتی و نیز اعضای جمعیت که صرفا حق عضویت پرداخت می‌کنند، در این گروه ساماندهی می‌شوند.
گروه هدایت: داوطلبانی که با توجه به تخصص، تجربیات و توانمندی‌های علمی و فکری خود در راستای ارتقای دانش، آگاهی، ترغیب افکار عمومی، افزایش سطح کارآمدی و توان کارشناسی جمعیت در هنگام بروز حوادث و سوانح یا در مواقع عادی، خدمات فکری، مشورتی، مدیریتی و برنامه‌ریزی به جمعیت ارایه می‌کنند. تمامی اساتید مراکز دانشگاهی، معلمان و مدیران اجرایی و ستادی نهادهای دولتی و غیردولتی و بازنشستگان کشوری و لشگری، در این گروه سازماندهی می‌شوند.
گروه مهارت: داوطلبانی که با توجه به تخصص‌ها، تجربیات و حرفه خود، در هنگام بروز حوادث و سوانح و نیز در مواقع عادی خدمات فنی و تخصصی ویژه‌ای در راستای رشته مهارتی و نیاز جمعیت هلال‌احمر ارایه می‌کنند . کلیه متخصصان در رشته‌های مختلف ازجمله پزشکان، پرستاران و پیراپزشکان و سایر کادر درمانی، صاحبان مشاغل، فنی و مهندسی، حقوقدانان در این گروه سازماندهی می‌شوند.
گروه مشارکت: داوطلبانی که با توجه به فرصت کافی و در زمان فراغت، تجربه و توانایی‌هایشان به‌صورت مستمر یا موقت، علاقه‌مند به حضور و مشارکت در اجرای برنامه‌ها، فعالیت‌ها و انجام وظایف اجرایی، امدادی و عام المنفعه در مواقع مختلف و براساس نیازهای جمعیت هستند . هنرمندان در تمامی رشته‌ها، ورزشکاران، طلاب، مشاغل پشتیبانی، تدارکاتی و خدماتی، رانندگان خودروهای سنگین و سبک، تعمیرکاران خودروهای سبک و سنگین، مهارت‌های امور چاپ، طراحی، گرافیک و... در این گروه سازماندهی می‌شوند.
در مجموع می‌توان با توجه به مطالب مشروح توانمندی و بستر مناسب جهت حضور آحاد جامعه در یک سازمان عام‌المنفعه و خیریه و بشر دوستانه به جرات می‌توان اذعان کرد آنطورکه مطلوب و شایسته یک جامعه آرمانی است باید در جمعیت هلال‌احمر اوقات‌فراغت پر شود تا علاوه بر انجام خدمات بشردوستانه ارتقای‌شان و جایگاه مردم شریف را ایجاد کرد.