فرح ناز رافع/ رییس سازمان داوطلبان

همدردی  اعضای داوطلب و شفقت داوطلبانه ، معمولاً از ویژگی‌های تسهیل‌کننده شرایط نامساعد اجتماعی در شرایط عادی و حادثه محسوب می‌شود و بخش قابل توجهی از تحلیل‌های فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، بر قابلیت مشارکت پذیری داوطلبان برای مرتفع کردن نیازهای روز جامعه  متمرکز است، این خصوصیت  در طرح سلامت یار نیز  فراگیر بوده و امسال برای نخستین بار همراهی داوطلبان  در شرایط کمبود نیرو و امکانات  بیمارستان‌های دولتی، کمکی به ارتقای روحیه و حمایت روحی – روانی از بیماران و همراهان شان  است.

نکته مهمی‌که می‌توان درباره اهمیت مشارکت مردم در سازمان‌های مردم‌نهادی همچون جمعیت هلال احمر و کارکردهای مهم آن گفت این است که مشارکت، موجب افزایش و ارتقای سطح آگاهی اجتماعی می‌شود. از سوی دیگر این مشارکت، اجتماعی‌شدن و فرهنگ‌پذیری افراد را به‌دنبال دارد و تمرینی برای کار گروهی و زندگی جمعی توأم با آزادی و دمکراسی است.زندگی امروزه ابعاد پیچیده و گسترده‌تری یافته‌است و لزوم ارایه خدماتی مانند آموزش ،  درمان، رفاهی ،تامین امنیت خاطر اقشار آسیب پذیر از سوی فعالان و کنشگران اجتماعی بدون هیچ گونه چشمداشتی اجتناب‌ناپذیر است.

هرچه می‌گذرد، حوزه سلامت بیشتر به این نتیجه می‌رسد که باید ربط و نسبت معنادارتر و منظم‌تری با ظرفیت های مردمی‌پیدا کند. در برخی از کشورها، بار بخش‌های مهمی از سلامت، بر دوش خیریه است و به مدد آن گره از فروبستگی‌های بسیار، گشوده می‌شود.

 وظیفه اخلاقی متولیان جمعیت هلال احمراین است که پیشنهادهای مشخص و ملموسی برای  اعضا و داوطلبان  در سطوح مختلف مشارکت داشته باشند. برخی اوقات بسیاری از خیرین برای کمک به حوزه سلامت سردرگم‌اند و به همین دلیل به پراکنده‌کاری یا اقدام‌های با اولویت پایین‌تر، رو می‌آورند.

 جمعیت هلال احمر معتقد است نباید افراد خیر را  فقط به عنوان یک  بانک  برای تامین نیازهای مالی طرح ها و برنامه‌ها ی عام المنفعه فرض کرد. همیشه قرار نیست آن‌ها فقط مبالغی را تعهد  کنند. بلکه  اقدام‌های زیربنایی که سال‌ها بعد نتیجه آن آشکار می‌شود، گاه از اقدام‌های خیریه که نتیجه‌ای فی‌الفور دارد، موثرتر و اساسی‌تر است.

 در این سازمان برخی اقدام‌های نیکوکارانه، فرایندی هستند (کمک به دانش‌آموزان بی‌بضاعت و استعدادیابی‌شان ، آگاهی بخشی و آموزش) و بعضی دیگر فرآورده‌ای‌اند (کمک به تامین هزینه درمان یک بیمار).  اجرای طرح سلامت یار هم دقیقاٌ توجه جدی به اقدام‌های خیریه فرایندی است چرا که بیمارستان‌های دولتی که پذیرای بیش از80 درصد بیماران است همواره ،امکانات و نیروهای آموزش دیده برای حمایت روحی  و روانی بیماران سالمند،تنها و بدون همراه و حتی آگاهی کم  را عواملی برای پایین بودن استانداردهای خدمات خود می دانند و پرواضح است تمامی طرح های جمعیت هلال احمر بر اساس نیازسنجی، امکان سنجی، مطالعات تطبیقی و هماهنگی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مرحله اجرا در می آید. شاید دیدن بیماران سردرگم و تنها در این بیمارستان‌ها ،مسئولان و جمعیت هلال احمر را  واداشت  زمینه به فعلیت رساندن توان داوطلبان ایرانی را در زیباتر ساختن جامعه‌ فراهم آورند.

 باید اذعان داشت پیش‌فرض اقدام داوطلبانه، احترام است، نه ترحم. بنابراین داوطلبان فعال جمعیت هلال احمر از مدت ها پیش  برای مشارکت در طرح سلامت یار آموزش های لازم را دریافت کرده اند و با رعایت الزاماتی که یکی از آن‌ها رضایت بیمار و همراهان آن‌ها است به ارایه خدمت می‌پردازند و از انجام هر گونه مداخلات درمانی برحذر هستند.

 مهم‌ترین پیام طرح سلامت یار این است که بیایید از داوطلبان حمایت کنیم و فضایی از اعتماد برای آن‌ها بسازیم، تا در این جهان پرتغییر، خود را به ساحل ثبات اصولی بکشانند؛ و اگر بخواهید به موضوع داوطلبان و ارزش‌های اصولی آنان کمک کنید، باید خودتان هم به اصول عمل کنید و در عمل، پایبند باشید. اندرزهای توخالی "مثل من رفتار نکنید، مثل گفته من رفتار کنید" راه حل ساختن جامعه اخلاق محور نیست.

این طرح حتی اگر به تمامیت وعده ی بزرگ از پیش تعین شده خود (پوشش تمام بیمارستان‌های دولتی) تا یک سال آتی  نرسد، تا همین جا هم کامیاب بوده است. چرا که توانسته بار دیگر ارزش مشارکت خیرین و داوطلبان  به عنوان سرمایه اجتماعی  بی رقیب را به همگان ثابت کرده و البته غفلت برخی مدیران و بی تفاوتی بعضی  فعالان و هنرمندان نسبت به این تاثیرگذاری را گوشزد کند. غفلتی که در برخی موارد به اتفاقات غیرقابل جبران در ساماندهی نیروهای مردمی در حوادث و بلایا  انجامیده است.

 تصمیم گیران و مسئولان عزیز حوزه خدمات پزشکی و درمانی  که هر حرفی را با سود و زیانش برای  بیماران  می سنجند، اطمینان داشته باشند که مشارکت داوطلبان در کنار پرستاران  و کادر درمانی  می‌تواند دنیایی را که می خواهیم به دنیایی تبدیل کند که لایقش هستیم. اجازه دهید حامی آن‌ها در ساختن آینده ای باشیم که در آن دوستی‌ها برقرار شده و تمامی ابنای بشر با کرامت زندگی کنند.